Korzystniejszym rozwiązaniem jest zdobycie prawa jazdy kat. B+E po ukończeniu krótkiego kursu praktycznego. Prawo jazdy kat. B+E pozwala na prowadzenie lawety. Prawo jazdy kat. B+E pozwala prowadzić samochód o dmc 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) oraz przyczepę, której dmc nie przekroczy 3,5 t.
Zasady przewozu aut na lawecie. Po ustabilizowaniu i zamocowaniu auta na lawecie można przygotować się do drogi. Zanim jednak wyruszymy w trasę, warto dokładnie sprawdzić pojazd i przyczepę, ze szczególnym uwzględnieniem hamulców, ogumienia oraz oświetlenia lawety, która powinna być odpowiednio oznaczona i dobrze widoczna na drodze.
W przypadku samochodu osobowego, samochodu ciężarowego lub pojazdu specjalnego, których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 t, przednie orurowanie lub dodatkowy przedni zderzak, mające służyć do ochrony pojazdu przed uszkodzeniami w razie zderzenia z innym przedmiotem, mogą być zamontowane wyłącznie w pojazdach, dla których zostały homologowane.
Jeżeli laweta nie ważny więcej niż 750 kilogramów, do jej prowadzenia wystarczy posiadać dokument jakim jest prawo jazdy kategorii B. jeżeli jednak waga lawety jest większa, musimy także posiadać kategorię B96, która uprawnia do kierowania pojazdu z przyczepą. Tutaj ma znaczenie także łączna waga pojazdu holującego wraz z
Prawo jazdy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania: 1) kategorii C1: a) pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t i nieprzekraczającej 7,5 t, z wyjątkiem autobusu b) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej c) pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM 2) kategorii … Czytaj dalej
Cena kursu. Ceny kursów na prawo jazdy na samochody ciężarowe różnią się ze względu na konkretną kategorię. Średnie ceny w Legionowie wahają się w okolicach: dla kategorii C — 3000-4800 zł, dla kategorii C1 — 1600-3000 zł, dla kategorii C+E — 3000-4600 zł, dla kategorii C1+E — 2000-3600 zł.
. Wielu kierowców nadal jest zdezorientowanych jakiej wielkości przyczepę można holować na prawo jazdy kategorii B. Zwłaszcza przed wakacjami problem nabiera znaczenia, a przepisy są w tej kwestii mało Adria Wielu kierowców nadal jest zdezorientowanych jakiej wielkości przyczepę można holować na prawo jazdy kategorii B. Zwłaszcza przed wakacjami problem nabiera znaczenia, a przepisy są w tej kwestii mało z przepisami prawo jazdy kategorii B uprawnia kierowcę do ciągnięcia tak zwanej przyczepy lekkiej. Przyczepa lekka to taka, której dopuszczalna masa całkowita (DMC), nie przekracza 750 kilogramów. Nie musi być ona przy tym wyposażona w hamulec najazdowy. W praktyce zatem oznacza to, że zestaw samochód i przyczepa może maksymalnie osiągnąć masę 4250 kg (samochód o masie 3500 kg – np. auto dostawcze plus przyczepa lekka 750 kg).Kierowca legitymujący się prawem jazdy kategorii B może też ciągnąć przyczepę inną niż lekka, o ile masa całego zestawu (DMC – dopuszczalna masa całkowita), nie przekroczy 3500 kg. Ważne jest także, by rzeczywista masa całkowita przyczepy ciągniętej przez samochód nie przekraczała rzeczywistej masy całkowitej pojazdu AL-KOA zatem na przykład samochód osobowy o masie 1800 kg może ciągnąć przyczepę o masie 1100 kg, bowiem masa całego zestawu wyniesie w takim wypadku 2900 kg i nie przekracza dopuszczalnej granicy 3500 kg. Jednak przyczepa o DMC powyżej 750 kg musi być wyposażona w hamulec tylko wszystko to wydaje się proste i oczywiste. Diabeł – jak zawsze – tkwi w szczegółach…Prawo jazdy. Tymi pojazdami można jeździć z prawem jazdy kategorii B Wyższa matematyka...Oczywistym jest, że masa całego zestawu w przypadku samochodu i przyczepy innej niż lekka, nie może przekroczyć (na kategorię B), dopuszczalnej masy całkowitej 3,5 t. Ale przecież każde z aut, które może ciągnąć przyczepę, ma inną masę, wielkość i moc jednostki napędowej. Zabawnie mógłby wyglądać popularny „maluch” ciągnący przyczepę kempingową dużo większą od siebie. Nawet jeśli coś takiego by się udało, to przede wszystkim jednak cała sytuacja byłaby bardzo niebezpieczna. Dlatego też w każdym dowodzie rejestracyjnym są umieszczone ważne, z punktu widzenia doboru przyczepy, trzy wielkości umieszczone w następujących rubrykach: – maksymalna masa całkowita pojazdu (MMC) w kg; – maksymalna masa całkowita przyczepy z hamulcem (w kg); – maksymalna masa całkowita przyczepy bez hamulca (w kg).I po lekturze tych zapisów wydawać by się mogło, że wszystko jest dość proste i oczywiste, Ale nie…Według przepisów, przyczepa z hamulcem to taka, której hamulec jest uruchamiany z miejsca (pozycji) kierowcy. Zatem jedynie przyczepy z pneumatycznym układem hamulcowym spełniają te kryteria. Nie spełniają ich przyczepy wyposażone w hamulec najazdowy. Wydawać by się zatem mogło, że skoro przyczepy z hamulcem najazdowym nie są klasyfikowane jako „przyczepy z hamulcem”, to obowiązywać będą dane z rubryki A więc przyczepy bez hamulca. No ale przecież przyczepy hamulec jakiś ten problem i wydano rozporządzenie (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia r. Dz. U. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia), zgodnie z którym stosunek dopuszczalnej masy całkowitej (DMC) samochodu do DMC przyczepy musi wynosić 1,33:1. W uproszczeniu – DMC samochodu musi być o 1/3 większe niż DMC przyczepy. I tak auto, które ma DMC wynoszącą 1900 kg może ciągnąć przyczepę, która ma maksymalną DMC – 1428 także: Volkswagen up! w naszym teścieUwaga na granicę 3,5 tonyUrządzenie pokładowe ViaBoxFot. archiwumWarto pamiętać, że w przypadku, kiedy masa zestawu przekroczy 3500 kg, wtedy zobowiązani jesteśmy do wniesienia opłaty za korzystanie z dróg płatnych (Viatoll). Od 1 lipca 2011 r. wraz z wprowadzeniem elektronicznego systemu poboru opłat na drogach krajowych, pojazdy i zestawy pojazdów, których masa przekracza 3,5 tony, są traktowane identycznie, jak samochody ciężarowe. Dlatego też jeśli zestaw samochód plus przyczepa przekroczy masę 3,5 tony, wtedy należy zaopatrzyć się w viabox, który obsługuje bramownice naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej, na właściciela lub posiadacza pojazdu może zostać nałożona kara w wysokości 500 zł. Właściciel lub posiadacz pojazdu może zapłacić karę 250 zł w przypadku używania urządzenia pokładowego viaBOX niezgodnie z przeznaczeniem. 250 złotych może także zapłacić kierowca pojazdu, jeśli wprowadzi do urządzenia viaBOX nieprawidłowe dane o kategorii to nas będzie kosztować?Przykładowo za przejazd z Warszawy na Hel samochodem osobowym z przyczepą o łącznej masie ponad 3,5 tony zapłacimy:- 55,90 zł podróżując autostradą A2 i A1;- 35,08 zł podróżując trasą ofertyMateriały promocyjne partnera
Przyczepy, jakie kategorie prawa jazdy? Zawsze przed wakacyjnym wyjazdem wielu kierowców stając przed koniecznością poprowadzenia samochodu z przyczepą lub przyczepą kempingową zastanawia się: czy moje prawo jazdy uprawnia mnie do kierowania takim zestawem? Wokół tego tematu narosło sporo mitów. Zwłaszcza dotyczy to sytuacji, gdy chcemy ciągnąć przyczepkę za swoim samochodem osobowym o masie całkowitej do 3,5 t, mając najpopularniejszą kategorię prawa jazdy, kategorię B. Przyczepa jest pojazdem kołowy, który nie jest wyposażony we własnego silnika i przystosowany do ciągnięcia przez inny pojazd silnikowy. Szczególnym rodzajem przyczepy jest tzw. przyczepa lekka, o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 750 kg, która nie posiadania hamulca najazdowego. Przyczepy o DMC (Dopuszczalnej Masie Całkowitej), powyżej 750 kg muszą być obowiązkowo wyposażone w hamulec najazdowy. Do prowadzenia samochodu z przyczepą lekką wystarczy prawo jazdy kategorii B, należy jednak sprawdzić w dowodzie rejestracyjnym samochodu, jaką przyczepę samochód może ciągnąć. dopuszczalna masa całkowita – największą określoną właściwymi warunkami technicznymi masę pojazdu obciążonego osobami i ładunkiem, dopuszczonego do poruszania się po drodze; Dowód rejestracyjny – maksymalna masa całkowita pojazdu – maksymalna masa całkowita przyczepy z hamulcem (hamulec najazdowy nie spełnia tej definicji) – maksymalna masa całkowita przyczepy bez hamulca, jaką można holować Jeżeli w dowodzie rejestracyjnym wartość masy przyczepy jest większa niż wpis w rubryce to przyczepa musi posiadać hamulec najazdowy. Przyczepy, jakie kategorie prawa jazdy? Oznaczenia kodów zastosowanych we wzorze dowodu rejestracyjnego A – numer rejestracyjny pojazdu,B – data pierwszej rejestracji pojazdu,C – dane dotyczące posiadacza dowodu rejestracyjnego i właściciela pojazdu obejmują wydruknastępujących kodów i danych: – nazwisko lub nazwa posiadacza dowodu rejestracyjnego*), – numer PESEL lub REGON, – adres posiadacza dowodu rejestracyjnego, – nazwisko lub nazwa właściciela pojazdu, – numer PESEL lub REGON, – adres właściciela pojazdu, D – dane dotyczące pojazdu obejmują wydruk następujących kodów i danych: – marka pojazdu, – typ pojazdu: – wariant, jeżeli występuje, – wersja, jeżeli występuje, – model pojazdu, E – numer identyfikacyjny pojazdu (numer VIN albo numer nadwozia, podwozia lub ramy), – maksymalna masa całkowita pojazdu**), wyłączając motocykle i motorowery (w kg), – dopuszczalna masa całkowita pojazdu (w kg), – dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów (w kg),G – masa własna pojazdu; w przypadku pojazdu ciągnącego innego niż kategoria M1 masa własna pojazdu obejmuje urządzenie sprzęgające (w kg),H – okres ważności dowodu, jeżeli występuje takie ograniczenie,I – data wydania dowodu rejestracyjnego,J – kategoria pojazdu,K – numer świadectwa homologacji typu pojazdu, jeżeli występuje,L – liczba osi, – maksymalna masa całkowita przyczepy z hamulcem (w kg), – maksymalna masa całkowita przyczepy bez hamulca (w kg), – pojemność silnika (w cm3), – maksymalna moc netto silnika (w kW), – rodzaj paliwa,Q – stosunek mocy do masy własnej (w kW/kg); dotyczy motocykli i motorowerów, – liczba miejsc siedzących, włączając siedzenie kierowcy, – liczba miejsc stojących, jeżeli występuje. Jakie przyczepy można holować? Wygląda to na dosyć prostą sprawę, wystarczy spojrzeć w rubrykę ( DMC przyczepy hamowanej ) lub ( DMC przyczepy niehamowanej ) i już wiadomo jaką przyczepę można ciągnąć. No niestety nie jest to takie proste. Otóż według polskich przepisów hamulec najazdowy nie spełnia definicji hamulca, który musi być uruchamiany z pozycji kierowcy. Przyczepy, które można holować samochodem wyposażone są tylko w hamulec najazdowy. W takiej sytuacji stosowne rozporządzenie wskazuje, że stosunek DMC pojazdu i DMC przyczepy musi wynosić 1,33:1. Nowe zmiany po 19 stycznia 2013 roku Po 19 stycznia 2013 roku pojawiły się nowe możliwości wraz z wejściem w życie nowej ustawy o kierujących, która zwiększa możliwości ciągnięcie przyczep dla posiadaczy kategorii B. Pozwala ona na kierowanie zespołem pojazdów o masie do 4250 kg. Wynika to z faktu, że nowe samochody mogą mieć masę całkowitą równą 3500 kg plus do tego ciężar przyczepki lekkiej 750 kg daje w sumie 4250 kg. Infografika: Holowanie przyczep Zostało też wprowadzone nowe uprawnienie, a mianowicie kategoria B96, które pozwala na kierowanie zespołem pojazdów o masie do 4250 kg bez względu na masę przyczepki pod warunkiem, że auto holujące przyczepę musi mieć o 33% wyższą masę od przyczepy holowanej. Aby uzyskać prawo jazdy kategorii B96 wystarczy założyć profil kierowcy i zapisać się na egzamin w ośrodku egzaminowania. Egzamin jest identyczny jak egzamin na kategorię B+E, ale w przypadku kategorii B96 nie ma obowiązku uczestniczenia w żadnym kursie nauki jazdy. Kategoria B+E daje większe możliwości, ponieważ można ciągnąć przyczepy o DMC do 3500 kg autem o DMC do 3500 kg. W praktyce dla większości kierowców wystarczy tylko prawo jazdy kategorii B96. Należy jednak pamiętać, że samochód musi być cięższy niż przyczepa z hamulcem najazdowym. Aby obliczyć, jaką maksymalnie ciężką (DMC przyczepy) przyczepę można ciągnąć należy podzielić DMC pojazdu przez 1,33. Na przykład dla auto o DMC 2100 kg można holować przyczepę o DMC 1578 kg. Masy aut i przyczep: niezbędne kategorie praw jazdy auto ≤ 3500 kg + przyczepa ≤ 750 kg ≤ 4250 kg – Kategoria B auto ≤ 3500 kg + przyczepa > 750 kg ≤ 3500 kg – Kategoria B auto ≤ 3500 kg + przyczepa (> 750 kg > 3500 kg ) ≤ 4250 kg – Kategoria B96 auto ≤ 3500 kg + przyczepa > 750 kg > 4250 kg – Kategoria B + E O czym należny pamiętać przy holowaniu przyczep Całkowita masa zespołu pojazdów nie może przekroczyć 4250 kg (auto 3500 kg + przyczepa lekka 750 kg);Jeśli ciągniemy przyczepę ciężka powyżej 750 kg całość zestawu nie może przekroczyć 3500 kg;Jeśli całość zestawu przekracza 3500 kg to konieczne jest posiadanie prawa jazdy kategorii B + E (z zastrzeżeniem punktu pierwszego);Kategoria B96 upoważnia do ciągnięcie przyczep powyżej 750 kg, ale nie większej niż 3500 kg z zachowaniem stosunku DMC pojazdu do DMC przyczepy 1,33:1, czyli DMC pojazdu musi być większe o 33% od DMC przyczepy, a DMC całego zestawu nie może przekroczyć 4250 kg;Masa przyczepy musi być mniejsza od masy ciągnącego ją pojazdu;Przyczepa powyżej 750 kilogramów musi posiadać hamulec najazdowy;Długość dwuczłonowego zestawu nie może przekroczyć 18,75 metra;Bezpieczeństwo jazdy zmienia się w zależności od masy przyczepy;Prędkości jazdy z przyczepą obowiązujące w Polsce: poza obszarem zabudowanym, droga jednojezdniowa 70 km/h poza obszarem zabudowanym, droga dwujezdniowa 80 km/h droga ekspresowa (jednojezdniowa) 80 km/h droga ekspresowa (dwujezdniowa) 80 km/h autostrada 80 km/h Artykuł znaleziono poprzez poniższe frazy:kategorie prawa jazdy\ (171)Hamulec najazdowy (50)prawo jazdy b96 (16)przyczepa lekka (16)
Kolego stivi, oczywiście, że można, ale niestety tylko w teorii. Żeby stworzyć taki zestaw musisz posiadać przyczepę z hamulcem innym niż najazdowy (bezwładnościowy). Łącząc samochód z przyczepą z hamulcem najazdowym obowiązuje Cie ograniczenie wynikające z Warunków Technicznych Pojazdów, gdzie par 14 ust 7 mówi: W przyczepie o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t przeznaczonej do ciągnięcia przez pojazd, którego dopuszczalna masa całkowita wynosi nie mniej niż 1,33 dopuszczalnej masy całkowitej przyczepy dopuszcza się hamulec roboczy typu bezwładnościowego (najazdowy) działający co najmniej na koła jednej osi. Teoretycznie możesz stworzyć zestaw auto + przyczepa o sumie DMC 7 ton, ale tylko w wypadku przyczepy z innym rodzajem hamulca, a takie u nas prawie nie występują. W Polsce dla obliczania zestawów przyjmuje się DMC. Odpowiedź na Twoje pytanie: legalnie nie wolno Ci poruszać się takim zestawem.
Transport samochodu na autolawecie to najpopularniejsze rozwiązanie, gdy chcemy np. sprowadzić auto z zagranicy lub holować uszkodzony pojazd. W poniższym poradniku omawiamy transport na autolawecie w pigłuce – wszystko, co warto wiedzieć, aby bezpiecznie przewozić samochód na autolawecie. Laweta a autolaweta – jaka jest różnica? Gdy planujemy wynajem pojazdu holującego stajemy przed dylematem – czy wybrać lawetę, czy autolawetę. Zasadnicza różnica polega na tym, że laweta jest jedynie przyczepą, na której mocujemy holowane auto. Natomiast autolaweta to kompleksowe połączenie kokpitu sterującego i lawety. Co zatem wybrać? Jeśli zależy nam na tym, aby maksymalnie panować nad pojazdami, warto wybrać autolawetę, która nie tylko gwarantuje większą zwrotność, ale także minimalizuje ryzyko zarysowań lakieru, otarć, czy uszkodzenia auta. transport samochodu na autolawecie transport samochodu na lawecie Zanim zamocujemy samochód na autolawecie… Zarówno przy holowaniu pojazdu za pomocą lawety jak i autolawety obowiązują pewne obostrzenia – jeśli posiadamy prawo jazdy kategorii B możemy kierować pojazdem o masie całkowitej (DMC) nie przekraczającej 3,5 tony. W innych przypadkach wymagane jest prawo jazdy kategorii C. Dlatego istotne jest, aby przed załadunkiem na autolawetę sprawdzić wagę obu pojazdów wraz z osobami, które będą podróżować w kokpicie autolawety. Wzmożone kontrole pojazdów o DMC do 3,5 tony przy granicy najczęściej skutkują zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego, wystawieniem mandatów karnych i mandatów PRD za: spowodowanie zagrożenia w ruchu przewóz osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określonych w dowodzie rejestracyjnym używanie pojazdu w sposób zagrażający osobie znajdującej się w pojeździe lub poza nim (przewożenie pasażera w holowanym pojeździe) kierowanie pojazdem pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu niezgodny wpis w rubryce dotyczący dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu Przekroczenie DMC lub nieposiadanie stosownych uprawnień może skutkować wysokim mandatem szczególnie na terenie Niemiec (nawet do kilku tysięcy złotych). Jak zamocować samochód na autolawecie? W celu poprawnego i bezpiecznego zamocowania pojazdu na autolawecie, zwróćmy uwagę na równomierne wyważenie ładunku – podkreśla Radek Ciepliński, właściciel Enjoy Driving – szkoły bezpiecznej jazdy. Wprowadzanie pojazdu holowanego powinno przebiegać możliwie powoli, aby zapewnić stabilną pozycję auta i uniknąć przechylenia, zsunięcia się z autolawety, czy zderzenia z częścią kokpitu. Najeżdzamy przodem, aby najcięższa oś pojazdu była na środku przestrzeni ładunkowej. Stosujemy specjalne pasy, którymi zaczepiamy 4 koła – pamiętajmy o tym, aby klamry pasów zabezpieczyć przez ich zamknięcie i przewiązanie brzegów pasa, aby nie powiewały na wietrze. Niedomknięta klamra może spowodować poluzowanie i wypięcie się ładunku, co stanowi śmiertelne ryzyko dla pojazdów poruszających się tuż za nami. Zadbajmy także o to, aby załadunek przebiegał bezpiecznie – zarówno autolaweta jak i pojazd holowany powinny mieć włączone światła awaryjne, a kierowca pojazdu holującego powinien założyć kamizelkę odblaskową. Dodatkowo, pamiętajmy o tym, aby uruchomić sygnalizator świetlny (tzw. kogut) w autolawecie. Link do filmu: Transport samochodu na autolawecie Szukasz transportu dla samochodu? Sprawdź też nasz poradnik o transporcie samochodu na przyczepie>>
sierpień 20, 2018 Prawo 0 polubień 1605 odwiedzin Potrzebujemy przewieźć coś dużego i ładujemy to na przyczepkę, ruszamy na wakacje zprzyczepą kempingową, a może otwieramy nowy biznes i ruszamy w kraj foodtrackiem?Każda z tych, a także wiele innych ewentualności wiąże się z przyłączeniem do naszegoauta przyczepy. Jakie przepisy regulują jazdę z przyczepą i czy do realizacji naszegoplanu potrzebne jest specjalna kategoria prawa jazdy? Przyczepa a kategoria B Posiadając jedynie prawo jazdy kategorii B jesteśmy uprawnieni do ciągnięcia głównie lekkich, których masa nie przekracza 750 kg. Prawo uwzględnia w swoichprzepisach tzw. Dopuszczalną Masę Całkowitą (DMC), czyli łączną masę auta orazprzyczepy. Suma nie może przekraczać 3500 kg. Wartości te możemy sprawdzić w dowodzierejestracyjnym pojazdu. W rubrykach Q1 oraz Q2 zapisane jest kolejno jaka może byćmaksymalna masa całkowita (podana w kg) przyczepy z hamulcem oraz bez hamulca. Osobnym przypadkiem jest sytuacja, kiedy chcemy ciągnąć przyczepę lekką, natomiast masanaszego auta sprawia, że DMC przekracza 3500 kg. Rozwiązania w takim przypadku są jest dodatkowy egzamin, po którym otrzymamy kategorię B96, która uprawnianas do jazdy pojazdami z przyczepami o DMC do 4250 kg. Druga możliwość to wyrobieniesobie uprawnień w kategorii E, dzięki czemu będziemy mogli podróżować z przyczepami owspomnianej masie i cięższymi. Należy jednak pamiętać, że bez względu na posiadanąkategorię prawda jazdy, niedopuszczalna jest sytuacja, kiedy przyczepa jest cięższa niżsamochód. Co daje kategoria E? Tę kategorię łączymy z podstawową wpisaną w prawo jazdy, zatem są to najczęściejkonfiguracje B+E oraz C+E. Ta pierwsza uprawnia nas do kierowania pojazdami o DMC do3500 kg wraz z przyczepą o maksymalnie takim samym DMC. W praktyce oznacza tomożliwość jazdy zespołem pojazdów do 7 t. Jak już zostało wspomniane, nadal przyczepa niemoże mieć większej masy od samochodu. Konfiguracja C+E może także kierować zespołempojazdów złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą lub pojazdu wolnobieżnego zprzyczepą (na terenie Polski). Gdy przyczepa jest dwuosiowa Bardzo często można spotkać się z opinią, że aby jeździć po polskich drogach z przyczepądwuosiową potrzebne są do tego dodatkowe uprawnienia. Jednak prawda jest taka, żeprzepisy nie traktują w żadnym punkcie o liczbie osi przyczepy. Decyduje jedynie czynnikwagi DMC, zatem osie nie mają znaczenia. Ta informacja ucieszy na pewno sporą część osób,które noszą się z zamiarem kupna przyczepy kempingowej. Jeżeli nie będzie ona za ciężka,nie musimy mieć dodatkowych uprawnień do jej ciągnięcia autem osobowym.
czy kategoria c uprawnia do ciągnięcia lawety